ویرایش یادداشت
تاریخ اصفهان
نگاهی به تاریخ اصفهان - معرفی بناهای تاریخی اصفهان - تصاویر قدیمی اصفهان - مدیر مهدی فقیهیتاریخ اصفهان
نگاهی به تاریخ اصفهان - معرفی بناهای تاریخی اصفهان - تصاویر قدیمی اصفهان - مدیر مهدی فقیهیمزارستان تخت فولاد
یکی از گورستان های بزرگ و معروف اصفهان "مزارستان تخت فولاد" است. این مکان که در گذشته به عنوان یکی از مدافن عمومی شهر اصفهان شناخته می شد، آرامگاه ابدی و جاودانی شخصیت های بزرگ و ممتازی است که در طی سالیان متمادی در این شهر سکونت داشته اند. قدمت و پیشینه این مکان تاریخی به سال های دور باز می گردد، زمانی که "بخت النصر" پادشاه بابل یهودیان را از سرزمین فلسطین به اصفهان کوچ داد و حضرت "یوشع نبی" یکی از انبیا و اولیایی ایشان در این شهر مدفون شد. قبر یوشع نبی در گذشته در اتاقی در "تکیه لسان الارض" قرار داشت که متاسفانه در دوره معاصر تکیه و بقعه آن از روی جهالت و نادانی تخریب گردید. گورستان "تخت فولاد "با سابقه دیرینه خود در طول زمان به چندین نام مشهور شد که برای هر کدام از این اسامی نیز وجوهی ذکر گردید از جمله "لسان الارض" که به معنای زبان زمین و یا زمین سخن گوست، دیگری "تخت فولاد" است که به دلیل وجود سنگ قبر "بابا فولاد حلوایی" عارف "قرن دهم (ه.ق)" در این مکان و یا وجود تخت گاه پولاد دیلمی از امرای عهد "آل بویه" در آن جا می باشد. در این مورد "ژان شاردن" فرانسوی در سفرنامه خویش می نویسد "در ماورای آن ناحیه، "تخت فولاد" واقع است که به مناسبت سکونت سردار بزرگی معروف به پولاد بازو چنین" نامیده می شود. به نظر می رسد اولین شخصیت مشهوری که در "تخت فولاد" مدفون گشته عارف کامل "مسعود بن عبدالله البیضاوی" یا "بابا رکن الدین" باشد که در سال "۷۶۹ (ه.ق)" یعنی مقارن با دوران اقتدار خاندان "مغول" دارفانی را وداع گفت و در این مکان مدفون شد. از آن زمان به بعد خصوصا در عصر "صفوی" این "تخت فولاد" به تدریج رشد و توسعه یافت و به بزرگ ترین گورستان شهر بدل گردید. از آن جا که بررسی کامل بقاع این مکان در حوصله این مقال نمی باشد لذا به معرفی اجمالی برخی از شخصیت های مدفون در تخت فولاد می پردازیم. دانشمندان و روحانیون برجسته ای چون "میرفندرسکی" فیلسوف عظیم الشان عصر صفوی که در تاریخ "١٠۵٠ (ه.ق)" بدرود حیات گفت، روحانی بزرگ "آقاحسین خوانساری" که در سال "١٠۹۹ (ه.ق)" در این مکان مدفون شد "میرمحمد اسماعیل خاتون آبادی" پیشوای عالی قدر قرن "یازدهم" که در تاریخ "١١١۶ (ه.ق)" وفات یافت، "حاج محمد جعفر آباده ای" روحانی و عالم متقی عهد قاجار که در تاریخ "١۲۸٠ (ه.ق)" دارفانی را وداع گفت و "جهان گیرخان قشقایی" فیلسوف و عالم متوفی به سال "١۳١۲ (ه.ق)" و "فاضل هندی" دانشمند بزرگ عصر صفوی که در فتنه افغان ها در سال "١١۳۷ (ه.ق)" به شهادت رسید. علاوه بر روحانیون یاد شده و بسیاری از علمای دیگر شاعران، خطاطان و هنرمندان زیادی نیز در این گورستان بزرگ به خاک سپرده شده اند که از آن میان می توان به "درویش عبدالحمید طالقانی" شکسته نویس نام آورعهد "افشار و زند" متوفی به سال "١١۸۵ (ه.ق)"، "واله" شاعر و خطاط مشهور عصر "قاجار" و "میرزا سلیمان خان رکن الملک شیرازی" از رجال نیک اندیش قرن "سیزدهم (ه.ق)" و ... اشاره نمود. اما در دوره معاصر در جهت گسترش فضای شهری و رعایت بهداشت عمومی دفن اموات از سال "١۳۶۳ (ه.ش)" در تخت فولاد ممنوع اعلام شد و گورستان جدیدی در حوزه شرق اصفهان (باغ رضوان) احداث گردید. هم چنین از سال "١۳۷۳" بازسازی و سازمان دهی این مکان در دستور کار شهرداری وقت قرار گرفت و تا نیمه سال "١۳۸۲" ادامه یافت. در این فاصله و در تاریخ ۲۶/۳/١۳۷۵ مجموعه تاریخی فرهنگی تخت فولاد با شماره "١۷۳۵" در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید.
منابع این نوشتار محفوظ است.
Skip to main content
